ศาลตายาย คือ ศาลที่มี 4 เสา ทำไว้เชิญดวงวิญญาณเจ้าของเดิมของสถานที่นั้นๆ

   ศาลตา ศาลยาย ที่ตายไปแล้วให้เข้าไปสิงสถิตอยู่ในศาลตายาย  ถึงแม้ผู้ที่มาอยู่ใหม่ไม่ได้เป็นลูกหลานกันจริงๆ แต่ก็ยังให้ความเคารพ  เรียกว่า คุณตา คุณยาย  เพื่อให้ท่านมีความรักความเอ็นดู  เหมือนลูกหลานของท่านเอง ศาลตายายนั้น ที่เราเห็นกันอยู่ทั่วไปนั้น มักนิยมตั้งไว้ตามบ้านอยู่อาศัย หรือเรือกสวนไร่นาต่างๆ เพื่อที่จะให้ท่านช่วยดูแลบ้านช่อง เรือกสวน ไร่นา ไม่ให้คนอื่นมาขโมยผลผลิตไป  ยังมีความเชื่อว่า  คุณตา คุณยายนั้น ยังช่วยปกปักษ์รักษา ไม่ให้วิญญาณร้ายนอกบ้าน เข้ามาทำร้ายคนในบ้านได้ วิญญาณที่จะมาทำร้ายคนในบ้านนั้น ก็มีหลายสาเหตุ เช่น มีหมอผี ใช้ให้มาทำร้ายคนในบ้าน  หรือ มาจากผีอันธพาลที่คอยหลอกหลอนคนให้ตกใจกลัวต่างๆ นานา คุณตา คุณยายก็จะช่วยคุ้มครอง ลูกหลานที่อาศัยในบ้านหลังนั้น     

     ตั้งศาลตายายไว้ในบ้าน ซึ่งศาลตา ศาลยาย นี้จะมีแค่ 4 เสา เท่านั้นอาจารย์เจ้าพิธี สามารถที่จะอัญเชิญเฉพาะเจ้าที่ หรือคุณตา คุณยาย ขึ้นบนศาลได้เท่านั้น ไม่สามารถที่จะทำการอัญเชิญท่านอื่น ที่ไม่ใช่เจ้าที่ ที่ดูแล ณ สถานที่นั้น ขึ้นสถิตอยู่บนศาลนั้นได้  

ไหว้ศาลตายาย คุณตา คุณยาย คือใคร คุณตา คุณยาย คือ ผู้ที่เป็นเจ้าของที่ผืนนั้นมากก่อน แล้วได้เสียชีวิตในเวลาต่อมา เมื่อเราได้เข้าไปอยู่ในที่ผืนนั้น จะด้วยสาเหตุอะไรก็ตามแต่ให้ความเคารพ ไหว้ศาลอยู่เป็นประจำ การที่เราให้ความเคารพกราบไหว้ผู้ได ก็จะได้รับการเคารพนับถือตอบ ฉะนั้น เมื่อทำการไหว้ศาลตายายทุกวัน คุณตา คุณยาย ที่เป็นดวงวิญญาณ สิงสถิตย์อยู่ในศาลนั้นก็ย่อมให้ความรักความเอ็นดูกับเราเหมือนลูกเหมือนหลานแท้ๆของท่านเอง รวมถึงคนในครอบครัวที่ให้ความเคารพท่านก็จะได้รับการสงเคราะห์ดูแลทุกคนที่อยู่ในบ้านหลังนั้นหรืออยู่ในสถานที่นั้น

ศาลตายาย การบูชาเจ้าที่ต้องมีเครื่องสังเวยจริงหรือ

    เจ้าที่หรือที่เราเรียกท่านว่าคุณตา คุณยาย ท่านก็เหมือนญาติผู้ใหญ่ของเรา ถึงแม้จะไม่มีความสัมพันธ์ทางสายเลือดเลย  แต่ท่านก็ให้ความเอ็นดูเราและครอบครัวเหมือนญาติผู้ใหญ่ที่คอยช่วยเหลือ  ดูแลลูกหลาน ให้อยู่กันอย่างมีความสุข ซึ่งท่านไม่เคยร้องขอเครื่องเซ่นสังเวย หรือสิ่งตอบแทนจากเราเลย เพียงแต่เราแสดงความเคารพโดยการกราบไหว้ บูชาท่านเป็นประจำ เพียงเท่านี้ท่านก็จะคอยคุ้มครองดูแลเรา และครอบครัวของเราให้อยู่กันอย่างมีความสุขตลอดไป

แต่ถ้าเราจะมีเครื่องเซ่นสังเวยในกรณีงานบุญต่าง ๆ ก็จะเป็นการดีอย่างมาก เพื่อจะได้แสดงให้ท่านรับรู้ ว่าเรามิเคยลืมพระคุณของท่านเลย